به گزارش آچار به نقل از مهر، محمدرضا پورابراهیمی در برنامه ثریا كه با مبحث «بررسی عملكرد مناطق آزاد» و با حضور مرتضی بانك، دبیر شورای عالی مناطق آزاد برگزار شد، اظهار داشت: از تولید مناطق آزاد ۲۵ سال می گذرد و هدف گذاری كه در برنامه اول توسعه كشور پس از دوران دفاع مقدس انجام شد، بسیار پرارزش است. در همه جای دنیا هم انتظار بر این است كه این مناطق بتوانند در چند جهت با حوزه های كلان اقتصاد كشور خوشان كمك كنند كه یكی از آنها «حوزه فناوری و تكنولوژی های پیشرفته در بخش سرمایه گذاری» است. وی اضافه كرد: این امر هم در حوزه قوانین و مقررات و هم در تكالیف و سیاست هایی كه بعنوان رویكرد بالادست وجود داشته، به آن اشاره شده است. نبود دانش فنی در بیشتر واحدهای صنعتی مناطق آزاداین نماینده مجلس اظهار داشت: نزدیك به ۱۰۰۰واحد صنعتی فعال در مناطق آزاد كشور وجود دارد كه بیش از ۷۰درصد آنها واحدهای كوچك هستند. به جز موارد محدودی كه با استفاده از دانش فنی و تخصص خاص در بعضی مناطق بوجود آمده و اخیراً هم با حضور معاون اول رئیس جمهور یك مجموعه دارویی در كیش راه اندازی شد كه دانش فنی خاصی دارد، اما در مابقی این واحدها از دانش فنی چیزی نمی بینیم و این یك خلا جدی است. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس خطاب به مرتضی بانك در مورد اینكه سرمایه گذاری در مناطق آزاد در سال های اخیر به علت برجام است، اظهار داشت: در بحث سرمایه گذاری خارجی كه اصلی ترین مبحث ما است، پس از برجام پیش بینی می شد كه اتفاقات خوبی رقم بخورد اما متاسفانه این اتفاقات انجام نشد و هم اكنون تنها بانك های كوچك با ما ارتباط دارند. پورابراهیمی اضافه كرد: البته مبحث انتقاد از میزان سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد به ۲۵سال قبل و پیش از تحریم های بانكی ضد كشورمان برمی گردد. در واقع میزان سرمایه گذاری خارجی در این مناطق كمتر از جذب میزان سرمایه گذاری خارجی است كه ما در سرزمین اصلی داشتیم در صورتی كه با عنایت به ظرفیت های این مناطق، انتظار شرایط متفاوت تر و بهتری وجود داشت. وی خاطرنشان كرد: آقای بانك می گویند ۸۰۰میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی بوده، اما وقتی یك پروژه بزرگ كشوری یا منطقه ای را بخواهیم مطرح نماییم، این اعداد و ارقام، یك شركت زیرمجموعه برای خدمات دادن به پروژه های بزرگ را تعریف نمی نماید. ازاین رو جذب سرمایه گذاری خارجی یكی از اشكالات اساسی بوده كه در این مناطق و طی سال های اخیر اتفاق نیفتاده است. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به مبالغ جذب سرمایه گذاری خارجی طی سال های ۹۱ تا ۹۵ اظهاركرد: طبق آمار دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، میزان سرمایه گذاری جذب شده در سال های ۹۱، ۹۲، ۹۳ به ترتیب برابر با ۳۲، ۲۷، ۶۱۷ میلیون دلار بوده و بیشترین میزان جذب سرمایه گذاری خارجی هم مربوط به سال های ۹۴ و ۹۵ می باشد. وی عنوان كرد: این میزان جذب سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد كشورمان در حالی اتفاق می افتد كه برای منطقه آزاد جبل علی امارات كه همسایه ما است، عددها بسیار متفاوت و بیشتر از میزان سرمایه گذاری خارجی در كشور ما است. بخش عمده ای از صادرات منطقه ازاد اروند ترانزیتی استپورابراهیمی تصریح كرد: بخش عمده ای از صادرات منطقه آزاد اروند ترانزیتی است؛ یعنی این منطقه چه منطقه آزاد باشد چه خیر، صادرات به عراق یا دیگر مكان ها از این محل انجام می شد؛ جالب هم آنجاست كه ترانزیت انجام شده به دو بخش یعنی ترانزیت كالاهای داخلی كشور ما و ترانزیت خارج از كشور تقسیم می گردد و این در آمار صادرات مناطق آزاد می آید در حالیكه اصلاً اهمیتی ندارد. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینكه عدد و رقمی كه در آمار ترانزیت این مناطق می آید باید تفكیك شود كه چه میزان برای دیگر كشورها، چه میزن برای سرزمین اصلی و چه میزان برای تولید است، اظهار داشت: طبق آمار، كمترین میزان از محل تولید داخل منطقه است كه همواره یكی از خلاءهای جدی این مناطق بوده و بحث این دولت و آن دولت نیست. ازاین رو صادراتی در مناطق آزاد برای ما مهم است كه از تولید در منطقه و به واسطه مزیت های منطقه بوجود آمده باشد. مناطق آزاد به دپوی واردات كالا تبدیل گشته اندوی اظهار داشت: تلاش ما بر آن بوده تا به توسعه صادرات كمك نماییم و این مناطق به سكوی صادراتی تبدیل شوند اما آنچه آمارها نشان داده است این مناطق به دپوی واردات كالا تبدیل گشته اند. در این مناطق باید مواد اولیه و تجهیزات سرمایه گذاری وارد شود تا تولید صورت گیرد اما متاسفانه واردات، تنها واردات كالاهای مصرفی است كه اصلاً به حوزه ماموریت های این مناطق ارتباطی ندارد. پورابراهیمی عنوان كرد: این مناطق به دلیل «عدم وجود تعرفه های لازمی كه در سرزمین اصلی وجود دارد اما در مناطق آزاد نیست»، «معافیت های مالیاتی» و غیره، ظرفیت هایی داشتند كه به واسطه عدم محصور بودن، امكان فعالیت در منطقه آزاد با سرزمین اصلی را فراهم نكرده و خود این امر تبدیل به وضعیتی شده تا میزان واردات غیرضرور تشدید شود. رصدهای میدانی كه واردات كالاهای قاچاق در مناطق آزاد را نشان دادرئیس كمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: بخشی از این واردات، در قالب كالاهای قاچاق به كشور هم قابل مشاهده می باشد كه نمونه های واقعی آن را در رصدهای میدانی دیدیم. وی در این باره به ذكر مثالی اشاره نمود و اضافه كرد: طی بازدید از یكی از مناطق آزاد، شناوری را به صورت اتفاقی مشاهده كردیم؛ در آنجا بگفته شد كه این شناور كار صادرات را انجام می دهد اما روی كالاها آرم خارجی نصب شده بود؛ سوال كردم كه چه كسی اینها را در ایران تولید كرده كه آرم خارجی دارند و توضیح بیشتر خواستیم كه متوجه شدیم این كالاها وارداتی است و مباحث قانونی خویش را رعایت نكرده بودند. وزیر اقتصاد پاسخگوی مشكلات مناطق آزادپورابراهیمی خاطرنشان كرد: بیشترین چالش با مناطق آزاد را دستگاه های در رابطه با وزارت اقتصاد داشتند، بعنوان نمونه در جلسات كمیسیون اقتصادی، گمرك مطرح می كرد كه نمی توانیم با مناطق آزاد كار نماییم یا آنكه سازمان امور مالیاتی از فرار مالیاتی شدید گلایه می كرد، سازمان جذب سرمایه گذاری خارجی هم عنوان می كرد كه ارتباط سیستمی بین ما نیست. این تمهیدات را اتخاد كردیم كه با رای بالای نمایندگان مجلس همراه بود و هم اكنون قانون شده تا مناطق آزاد، به زیرمجموعه وزارت اقتصاد منتقل شود. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینكه خیلی از مشكلات ما با مناطق آزاد به دلیل این است كه امكان تفكیك منطقه آزاد با سرزمین اصلی وجود ندارد، اظهار داشت: این كار مسیر را به درستی روشن كرده چراكه وزیر اقتصاد و دارایی باید پاسخگوی همه این موارد باشد. نمره زیر ۱۰ به مناطق آزادوی در ادامه در پاسخ به این پرسش كه از ۲۰ چه نمره ای به عملكرد ۲۵ ساله مناطق آزاد اختصاص می دهید، اظهار داشت: در بعضی نقاط نمره زیر ۱۰ است چراكه اوضاع بسیار وحشتناك است. پورابراهیمی اضافه كرد: بعنوان نمونه یك منطقه آزاد ۵۰۰هزار هكتار وسعت دارد و ركورد دنیا را از نظر مساحت شكسته است در صورتی كه این پرسش مطرح است كه چگونه می خواهیم بر این مكان نظارت كنیم؟آقای بانك حرص ۲۵ سال را نخوردرئیس كمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این پرسش كه مجری مناطق آزاد معتقد می باشد مسیر این مناطق، مسیر درستی است و ادامه مسیر هم با اصلاحات جزئی صورت خواهد گرفت، حال ارزیابی شما از این دیدگاه چیست، اظهار داشت: آقای دكتر بانك در این مدت كوتاهی كه در مناطق آزاد حضور داشته اند نباید حرص این ۲۵ سال را بخورند چراكه اگر انتقادی به این مناطق می شود، نباید پاسخ این ۲۵ سال را ایشان بدهند. وی ادامه داد: طرح موضوعات و اشكالات مطرح شده، می تواند به رفع مشكلات كمك نماید و ما را در دستیابی به اهداف مد نظر برساند. اختلاف فاحش سرمایه گذاری خارجی مناطق آزاد ایران با دیگر كشورهاپورابراهیمی تصریح كرد: وقتی منطقه آزاد احداث می شوند، یعنی یك ظرفیت سرمایه گذاری فوق العاده برای آن كشور وجود دارد اما آمارها نشان داده است كه جذب سرمایه گذاری در مناطق آزاد كشورمان، ۰. ۸درصد از تولید ناخالص داخلی است كه اگر آن را با مناطق آزاد كشورهایی همچون مالزی، سنگاپور، تركیه و غیره مقایسه نماییم، می بینیم كه میزان جذب سرمایه گذاری خارجی بعضی از آنها ۲ تا ۲۰برابر تولید ناخالص داخلی است. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس، با طرح این پرسش كه اصلاً چرا ما معافیت مالیاتی، لغو روادید، معافیت های بخش كار و تامین اجتماعی، كنار گذاشتن حقوق ورودی و غیره را برای مناطق آزاد در نظر گرفته ایم، اظهار داشت: علت آن است تا این مناطق بتوانند خارج از سرزمین اصلی حركت بسیار مهم و اساسی انجام دهند؛ ازاین رو طبق آنچه كه در آمارها و گزارش ها مشاهده می نماییم، این مناطق نیازمند بازنگری اساسی هستند چراكه مسیر، آن مسیری نبوده كه قانون گذار تعیین كرده است. هزینه جاری۳۰ درصدی مناطق آزاد بسیار زیاد استوی در ادامه خطاب به سخنان مرتضی بانك در خصوص آنكه ۷۰درصد اعتبارات مناطق آزاد در زمینه عمرانی و سرمایه ای و ۳۰درصد هم هزینه جاری است كه در سرزمین اصلی این نسبت معكوس است، اظهار داشت: هزینه جاری ۳۰درصدی در مناطق آزاد بسیار زیاد است و این هزینه باید به ۲درصد برسد چراكه هزینه جاری در این مناطق به معنای پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل آن منطقه و هم هزینه هایی است كه در امور اجرایی آنها صورت می گیرد. بعنوان مثال، هزینه كارمندان آموزش و پرورش مناطق آزاد را دولت پرداخت می كند نه مناطق آزاد. پورابراهیمی علت اعطای طرح های تشویقی مانند معافیت های مالیاتی و غیره به مناطق آزاد را حركتی فارغ از سرزمین اصلی دانست و تصریح كرد: این مناطق نیازمند تغییرات هستند چون كه هدف قانون گذار وضعیت امروز نبوده است. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اضافه كرد: در ارزیابی و تحقق اهداف مناطق آزاد در نگاه كارشناسی باید هزینه های این مناطق را هزینه فایده كرد. برای مثال وقتی در مشوق های مالیاتی ۱۰۰ واحد مالیات كم می گردد از آن طرف باید ۲۰۰ واحد تولید شود. گلایه از گره خوردن درآمد مناطق آزاد با میزان تعرفه وارداتی و فروش زمینوی عنوان كرد: یكی از انتقادات به مناطق آزاد این است كه درآمدهای آنها با میزان تعرفه وارداتی، فروش زمین گره خورده است؛ تا زمانیكه این ساختارها تغییر نكند، نمی توان به هدف گذاری های مورد نظر رسید. به قول پورابراهمی، زمانی منطقه آزاد درآمد بیشتری خواهد داشت كه صادرات بیشتری داشته باشد و یا آنكه با زمین كمتری بتواند كارهای بزرگتری انجام دهد. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس تولید زیرساخت ها را مبحث مهمی در مورد لایحه افزایش هشت منطقه آزاد جدید عنوان نمود و اظهار داشت: باید دید آیا توان در تولید زیرساخت برای پهنه های بزرگ وجود دارد یا خیر؛ ازاین رو باید ابتدا زیر ساخت ها فراهم گردد و تا این مورد صورت نگیرد مجلس به افزایش هشت منطقه جدید رای نخواهد داد. تخلف سنگین فرار مالیاتی در فروش كالاهای بورس مناطق آزادوی اظهار داشت: آمارها نشان داده است كه گستردگی مناطق آزاد امكان سرمایه گذاری را از آنها می گیرد و امكان تمركز در مناطق كوچك از بین می رود. در قانون این نكته ذكر شده كه اگر می خواهیم منطقه آزاد تعریف نماییم و كاری را در آنجا انجام دهیم، باید زیرساخت های در منطقه فراهم باشد. سوال اینجاست كه تولید زیرساخت در پهنه كوچك تر قابل انجام است یا پهنه بزرگتر؟رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینكه نقاطی در مناطق آزاد وجود دارد كه تا ده ها كیلومتر هیچگونه حصار و گیتی در آنجا وجود ندارد، اظهار داشت: پرونده ای در فروش كالاهای بورس وجود داشت كه یكی از مصادیق تخلف سنگین در حوزه فرار مالیاتی بود. در این مورد بدون هیچگونه دغدغه و سختی، محصولات پتروشیمی از یك منطقه آزاد به یك استان یا شهر مرزی منتقل می شد و هیچگونه نظارتی هم بر آن وجود نداشت. تا گمرك مستقر نشود، مناطق آزاد جدید فعالیتی نخواهند داشتوی با اشاره به لایحه افزایش ۸منطقه آزاد اظهار داشت: با تمام مشكلاتی كه در این مناطق وجود دارد اگر گمرك این مناطق را تحویل نگیرد، نخستین خطا این است كه ما هیچ نظارتی را بر این مناطق نخواهیم داشت؛ ازاین رو تا زمانیكه گمرك جمهوری اسلامی ایران، این مناطق را تحویل نگیرد، اجازه فعالیت در مناطق آزاد جدید را نخواهیم داد. پورابراهیمی خاطرنشان كرد: در مرزهای كشورمان با كشورهای همسایه، مانعی همچون یگان، گیت و غیره وجود دارد؛ حال اگر در میان مناطق آزاد و سرزمین اصلی مرزی وجود نداشته باشد، گویا كه مرزهای اصلی كشورمان را با كشورهای همسایه برداشته ایم و مناطق آزاد به سرزمینی خارج از حوزه كشور ما تبدیل گشته است. لزوم بازنگری در رویه های فعلی مناطق آزادرئیس كمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینكه برای اصلاح رویه فعلی این مناطق ضروری می باشد نگاه مجددی به شاخص های ابتدایی مناطق آزاد شود، اظهار داشت: اگر شاخص های ابتدایی مثل بند یازدهم سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی را كه ابلاغ رهبر معظم انقلاب است مد نظر قرار دهیم، با رسیدن به آن شاخص ها مشكلات این مناطق حل خواهد شد. پورابراهیمی ادامه داد: برای جلوگیری از واردات بی رویه و بعضاً قاچاق در این مناطق، می توان مشوق های صادراتی برای آنها قرار داد. وی در مورد لایحه افزایش هشت منطقه آزاد اظهار داشت: برای نخستین بار مجلس به صورت ریز وارد جزئیات شده است كه بتواند با چشم باز كار را انجام دهد. باید بین مناطق آزاد و اصلی مرزی تولید شود تا بتوان نظارت كرد. رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تعامل مناسب میان مجلس و وزارت اقتصاد و امور دارایی برای حل مشكلات مناطق آزاد، اظهار داشت: با این تعامل مناسب به ایجاد اصلاحات در این مناطق خوشبین هستیم چراكه دولت هم در بحث اجرایی كردن اصلاحات مورد نیاز مناطق آزاد وارد شده است. وی در انتها اظهار داشت: در لایحه دولت هم برخی اشكالات را خود دولت دیده است؛ بعنوان مثال، كالای همراه مسافر به صورت مسافری به هر میزان در مناطق آزاد به سایر نقاط كشور ممنوع است؛ در واقع برخی اشكالات همچون تبصره۴ كه یكی از مشكلات موجود بود، توسط دولت در لایحه جدید دیده شده است.