آچار ها یكی از پر كاربرد ترین ابزارهای یك مهندس مكانیك هستند كه قدمت آن‌ها به قرن ۱۵ برمی‌گردد. این
ابزار محبوب و پركاربرد در طراحی‌های بسیار متنوع در جهان ساخته شده است. تا به امروز تعداد آن‌ها از مرز ۵۰ نوع گذشته كه برای برخی از آن‌ها مثل “آچار لوله گیر” استفاده‌های خاص تعریف‌شده و بعضی از آن‌ها مثل “آچار تنظیم شونده” یا همان آچار فرانسه محبوب ما ایرانی‌ها، استفاده‌های عمومی دارند. به‌طوركلی آچارها برای ایجاد گشتاور در قطعات اتصال‌دهنده دوار مثل پیچ و مهره و … طراحی‌شده‌اند. به‌طورمعمول آچارهای باكیفیت از جنس آلیاژ كرم وانادیوم یا همان فولاد
ابزار به روش فورج ساخته می‌شوند و برای سهولت در تمیز شدن آن‌ها را پوشش كروم می‌دهند. برای آشنایی بیشتر با این ابزارهای كاربردی، به‌صورت لیست وار آن‌ها را معرفی خواهیم كرد.
آچارهای ساده (ته باز- ته بسته – تركیبی)
عمومی‌ترین نوع آچار، آچارهای ساده هستند كه در سه نوع مختلف ته باز، ته بسته، و تركیبی طراحی شده‌اند.
نوع ته باز این
ابزار دارای یك دسته و دو سر است كه هر سر دارای سایز متفاوت با سر دیگر است. هر سر دارای دو زبانه است كه سر پیچ یا بدنه مهره را احاطه كرده و باعث اعمال گشتاور به آن می‌شود. سر های آن دارای زاویه ۱۵ درجه‌ای با محور دسته هستند كه آزادی بیشتری در انجام حركت‌های دورانی در فضاهای محدود به كاربر می‌دهند.
نوع ته بسته یا حلقه‌ای هم دارای دو سر حلقه‌ای شكل است كه در جداره داخلی حلقه شش، دوازده یا هشت زبانه وجود دارد. حلقه‌های با شش یا دوازده زبانه مهره‌ها یا پیچ‌های شش‌گوش را باز یا بسته می‌كنند با این تفاوت كه آن دسته از آچارهایی كه دارای دوازده زبانه اند در زوایای بیشتری قابلیت انطباق با سر پیچ یا مهره را دارند. انواعی كه هشت زبانه دارند قابلیت انطباق با پیچها یا مهره‌های چهارگوش را نیز دارند. سطح حلقه‌های این آچارها عموماً دارای اختلاف سطحی با محور دسته آن‌ها است تا دسترسی بهتری را برای كاربر ایجاد كنند.
نوع تركیبی آن‌ها دارای دو سر است كه یكی به‌صورت باز و دیگری با سربسته یا حلقه ایست كه عموماً هر دو سر یك سایز دارند.
آچار مهره‌های تخت – آچار لوله – آچار خطی
از این
ابزار برای باز یا بسته كردن مهره‌های انتهای لوله‌ها استفاده می‌شود. سر این نوع آچارها شبیه سر آچارهای حلقه‌ای است با این تفاوت كه كل مهره را احاطه نمی‌كند و یك شكاف باریك روی حلقه آن وجود دارد و شكل سر آن دقیقاً شبیه مهره است. همچنین می‌توان به این نكته اشاره داشت كه با توجه به این‌كه عموماً فلزاتی كه روی لوله‌ها بسته می‌شوند فلزات نرم هستند، برای آسیب نرسیدن به مهره ضخامت این آچارها بیشتر می‌شود تا سطح تماس آن با مهره افزایش یابد.
آچار جقجقه‌ای
نوعی از آچارهای حلقه‌ای یا بسته است كه سر آن به‌صورت جقجقه است. جقجقه كمك می‌كند تا
ابزار در یك‌جهت بدون آنكه توركی به پیچ وارد كند بچرخد. این امر باعث می‌شود بدون این‌كه
ابزار را از سر جای خود برداریم بتوانیم آن‌ها به عقب برگردانده و مجدداً گشتاور ایجاد كنیم كه این كار سرعت را بسیار بالا می‌برد.
آچار با سر انعطاف‌پذیر – آچار داربست
در این
ابزار یك سر كه به شكل سوكت است دائماً به دسته چسبیده و حالتی انعطاف‌پذیر دارد به‌طوری‌كه و به كاربر اجازه می‌دهد دسته را در هر زاویه‌ای نسبت به محور پیچ یا مهره قرار داده و گشتاور موردنیاز را به آن وارد كند. عموماً انتهای دیگر این نوع آچارها، ته باز با همان اندازه سر دیگر است.
آچار پین – قلاب – C شكل
این آچار، آچاری است با یك یا چند پین یا قلاب كه برای استفاده‌های خاص طراحی‌شده است. از جمله كاربردهای آن می‌توان به باز یا بسته كردن درب بشكه‌ها یا محكم كردن ابزارگیرها در ماشین‌ها اشاره كرد. به طور كلی این
ابزار برای اعمال گشتاور در پیچها یا مهره‌های خاص استفاده می‌شود.
آچار چكشی
این
ابزار به طرز ویژه‌ای ضخیم، كوتاه و كلفت طراحی‌شده كه در انتهای دسته آن بلوكی فلزی قرار دارد. آچار چكشی طوری طراحی شده كه با كمك یك
چكش بتوان گشتاورهای بسیار زیادی را توسط آن انتقال داد. از این
ابزار برای اعمال گشتاورهای كنترل‌شده‌ی بیش از حد به پیچها و مهره‌ها برای بالا بردن استحكام آن‌ها استفاده می‌شود. همچنین به علت جثه كوچك آن‌ها در مكان‌هایی كه فضای كافی وجود ندارد نیز كاربرد دارد.