یادداشت اقتصادی؛
آیا هدف از تاسیس مناطق آزاد ثبت ۱۴۰۰۰ شرکت جعلی بود؟
آچار: آمارهای رسمی در مورد مناطق آزاد همچون سهم ۲ درصدی از صادرات، ۱۴۰۰۰ شرکت ثبتی جعلی، رشد صفر اقتصادی و سهم ۴ درصدی از اشتغال به ما می گویند که به اهداف خود در مورد مناطق آزاد نرسیدیم.
به گزارش آچار به نقل از مهر، در همه جای جهان برای تسهیل مبادلات تجاری مناطقی را انتخاب می کنند تا واردات و صادرات کشورشان را کنترل کنند. کشورها این مناطق را ابزاری برای کنترل جامعه خود می دانند و این مناطق یک بازوی قدرت برای جوامع هستند؛ بعنوان مثال اگر کشوری بخواهد برنامه ای سلامت محور داشته باشد باید به واردات دارو و غذا دقت کافی داشته باشد، فلذا این اقلام کالاهای ورودی باید از مبادی رسمی وارد شوند و با دقت سلامت آنها رصد شوند.
در جمهوری اسلامی ایران هم هدف از تشکیل مناطق آزاد کنترل ورود و خروج کالا، افزایش سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال، افزایش تولید و در ادامه افزایش صادرات بوده است. همینطور در ماده ۶۵ احکام دائمی برنامه توسعه کشور مقرر شده است که مدیریت یکپارچه در این مناطق اعمال شود.
در حالی که مرز مشخصی برای اختیارات وزیر اقتصاد و دبیر مناطق آزاد مشاهده نمی شود؛ یکی از راهبردهای مشخص که در مبحث مناطق آزاد در سیاست ها کلی اقتصاد مقاومتی به صراحت آمده است، در ارتباط با بند ۱۱ اقتصاد مقاومتی می شود که اهداف مشخصی برای این مناطق آزاد ذکر شده همانند انتقال فناوری های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.
اما آمارها چه سیگنالی از رسیدن به این اهداف به ما می دهند؟ آمارهای رسمی در مورد مناطق آزاد بدین شکل است؛ سهم مناطق آزاد از صادرات کشور ۲ درصد، سهم مناطق آزاد از اشتغال ۴ درصد، ۱۴۰۰۰ شرکت ثبتی جعلی در مناطق آزاد، قاچاق کالا و ارز ۲۰ میلیون دلار، رشد صفر اقتصادی در یک دهه گذشته و کاهش صادرات کشور به ما می گویند که به اهداف خود نرسیدیم. در نگاه خوش بینانه ما نیمی از اهداف خویش را محقق کرده ایم. چون که منفعت این مناطق در واردات مقرر شده؛ فلذا واردات بیشتر از صادرات بوده و ما را از هدف اصلی یعنی افزایش تولید و صادرات بازداشته است.
سوال مهم اینست که حالا ما باید برای رسیدن به مقاصد تعیین شده چه کنیم؟ اولاً باید فوراً و بدون وقفه از ایجاد مناطق آزاد جدید جلوگیری نماییم و حتی وسعت مناطق آزاد موجود را کاهش دهیم. ثانیاً باید مناطق آزاد جدید دور از مناطق مسکونی روستایی و شهری واقع شوند. ثالثاً برای ساخت مناطق آزاد لازم است ابتدا شهرک صنعتی داشته باشیم و در صورت عملکرد مناسب این شهرک ها بعد از ۵ سال به مناطق ویژه تبدیل شوند و در صورت موفقیت در یک دوره ۵ ساله تبدیل به مناطق آزاد شوند.
در نتیجه ی این همه آزادی در مناطق آزاد، اینست که ما را از هدف ایجاد این مناطق روز به روز دور تر کرده است. ماحصل آن قاچاق از مبادی رسمی و در روز روشن می باشد که این قاچاق مهم ترین مانع برای تولید داخلی و اشتغال جوانان کشور است.
امروز ضرورت بازبینی در اهداف اولیه از ایجاد مناطق آزاد می تواند باردیگر ما را به ریل اصلی بازگرداند وگرنه ادامه دادن این مسیر؛ ادامه دادن بیکاری، قاچاق و معضلات اجتماعی بعد از آن خواهد بود.
یادداشت از احسان اعظمی کارشناس اقتصادی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب